De Ademhaling

Ons bestaan als mens voltrekt zich per definitie via onze ademhaling. Vanuit allerlei hoeken zijn er ontelbare zaken gezegd en geschreven over het belang van bewust ademen. Zeker in onze jachtige samenleving, waar we niet steeds voldoende tijd krijgen om ‘op adem te komen’ schieten adem-coachen, yogacentra en aanverwanten als paddenstoelen uit de grond. Terecht, omdat onze ademhaling neurologisch zowel onvrijwillig als vrijwillig is gestuurd en we dus de mogelijkheid hebben om ze te beïnvloeden.

Zelf ben ik ook met aandachtig ademen aan de slag gegaan. De basis, ademen vanuit je buik is cruciaal. Bij stress gaan we te hoog ademen wat kan resulteren in hyperventileren en een tekort aan voldoende zuurstof in alle regionen in ons lichaam, niet in het minste in ons brein. Dit is alom bekend.

Het viel me echter op dat als ik met inspanning en aandacht ging ademen mijn lichaam vaak niet tot rust kwam, maar ik mijn hart net steviger voelde gaan bonzen. Vervelend.. Dan probeer je bij het slapengaan zachtjes aan je hartslag te vertragen, door langer in en uit te ademen -met de bijhorende pauzes tussenin-, met gevolg dat je hart tegen je ribbenkast aan dendert. Daardoor haakte ik vaak af. Voelde me incompetent.

Op een keer ben ik bij actief ademen tot een eenvoudige maar opvallende, en dus ondersteunende vaststelling gekomen. Deze keer lukte het me wel om de nodige kalmte en rust via mijn ademhaling te bereiken waar ik zo naar verlangde. Het mechanisme is bijna te simpel om waar te lijken, maar het werkt!

Bij elke adem-sessie waar ik aanwezig was begon men met een inademing. Daarna, de onvermijdelijke uitademing. Dit creëerde bij mij de idee dat ademen begint met een inademing en daar ging ik dan verder zonder nadenken vanuit. Hoeft het zo te zijn, in die volgorde? Tot ik de boel ging omdraaien en dus startte bij de uitademing. Door mijn focus daar te leggen, kwam er ineens de ontspanning waar ik naar op zoek was. Ik rolde dan automatisch in de inademing vanuit de ontspanning. Wat een verademing!!! Deze eenvoudige verschuiving maakte het grote verschil. De verklaring daarvoor is ook eenvoudig.

Onze inademing is verbonden met de sympathicus die staat voor actie, versnelling hartslag etc. De uitademing wordt meegestuurd door de parasympaticus, die net de hartslag doet dalen en daardoor je lichaam in rust brengt. Wanneer je hoofdfocus gaat liggen op inademen, kan je de indruk krijgen, door een intensiever hartslag, dat je net meer stress krijgt door ademhalingsoefeningen. Heel logisch. Wanneer je dus diep loslatend uitademt tot diep in je onderbuik, krijgt je lichaam de tijd om vanuit die diepe plaats, het diafragma naar beneden te brengen bij de inademing. Ik blijf daarbij de uitademing 1 noemen en inademen 2. Dit ondersteunt de focus en het gewicht op de uitademing.

Sinds ik hier bewust mee aan de slag ben, merk ik dat ik meer pauzes kan leggen tussen uit en in, en dat ik bij het inademen een koele, deugddoende bries ervaar in mijn keel. Die laatste draagt bovendien bij aan de relaxatie. Ik ben zelf verrast door het effect van deze eenvoudige ‘omkering’.

Dit deed met reflecteren over de symbolische betekenis van het ademhalen in onze Westerse, competentie-, prestatie- en autonomie-gedreven cultuur. We razen als een gek vooruit, aan een tempo dat allang niet meer ‘menselijk’ genoemd kan worden. Geven we onszelf daardoor nog de tijd om uit te ademen? Snijdt dit onze adem niet af? Of gaan we er elke dag weer voor, de voorwaarden en condities slikkend en ons diep verlangen naar mensenmaat wegslikkend?

Uitademen is loslaten, het is de tijdspanne waarin we wat we ingeademd hebben aan zuurstof, de ruimte geven om in ons lichaam als het ware te ‘composteren’ en te transformeren tot levenskracht. Om verder te kunnen in deze hoogst bijzondere, prachtige creatuur van ons lichaam. Dit is het moment van de integratie, het vieren van de oogst, die we bij de inademing hebben mogen plukken. Dit bewustzijn maakt me, bij elke ademhaling, alleen maar meer dankbaar voor de schoonheid van het menszijn.

Ons leven hier start bij de geboorte met een inademing. We verlaten de aarde met een uitademing. We nemen afscheid van ons lichaam door de oogst binnen te halen van de vruchten van ons leven. Werd ik me daarom bewust waarom het zo belangrijk is om te leren uitademen? Het brengt ons dichter bij het sterven en onvermijdelijk dus ook bij de reflectie over waaraan we onze energie ‘spenderen’ in het korte tijdsbestek dat we ons lichaam bewonen. Onze laatste adem is ook wat we schenken aan alle wezens die we achterlaten op deze aarde: onze familie en vrienden, de dieren en de planten… Bewust uitademen is een beetje leren sterven, is elke dag 1000-den malen sterven, en een onvermijdelijk geschenk aan en van het leven.

Wanneer ik nu bewust ga ademen, start ik steeds bij nummer 1, de uitademing. Dit brengt me verdiepende rust. Het is een beetje ‘the world upside down’, het is een beetje sterven om te kunnen of beter te mogen leven. Het is ontvangen, in dankbaarheid!